STG - EUROREGION

Rzecz o Euroregionie

Przez wiele stuleci wokół Bałtyku rywalizowano, często zbrojnie o dominację polityczną, wpływy gospodarcze, biedniejsi sąsiedzi patrzyli zazdrośnie na zasobniejszych. Nigdy jednak nie ustawała integracja poprzez przenikanie kultury, przepływ idei, kupcy torowali drogę do współpracy gospodarczej. Przykładem, że najsilniejszym motywem była chęć współpracy gospodarczej jest historia powstania i działalności Hanzy.

Lata 1989-1990 przyniosły zmiany polityczne w Europie, które umożliwiły zmaterializowanie projektów nawiązywania formalnej i faktycznej współpracy na poziomie regionalnym w obszarze Południowo-Wschodniego Bałtyku. Kluczowym elementem były decyzje rządu Federacji Rosyjskiej o otwarciu Obwodu Kaliningradzkiego i zezwoleniu na nawiązywanie współpracy zagranicznej z partnerami, których przez bardzo wiele lat oddzielała granica.

Euroregion Bałtyk

Idea utworzenia Euroregionu prawie równocześnie powstała wśród polityków działaczy gospodarczych południowo-wschodniej Szwecji oraz północno-wschodniej Polski. Prace organizacyjne trwały bardzo krótko, pierwsza konferencja poświęcono możliwościom utworzenia Euroregionu (pod robocza nazwą „Jantar”) odbyła się na przełomie lutego i marca 1997 roku w Malborku a już 22 lutego 1998 roku podpisano Porozumienie o utworzenie Euroregionu Bałtyk.

Euroregion Bałtyk jest jedną z największych tego typu organizacji w Europie zarówno pod względem ilości uczestniczących Stron, obszaru oraz ludzi zamieszkujących te regiony. Terytorium Euroregionu to na terenie Polski województwa pomorskie i warmińsko-mazurskie, na terenie Federacji Rosyjskiej Obwód Kaliningradzki, na terenie Litwy Kłajpeda i Okręg Kłajpedzki, na terenie Szwecji województwa Blekinge, Kalmar, Kronoberg, na terenie Danii wyspa Bornholm.

Euroregion Bałtyk ma charakter samorządowo-rządowy, w pracach Euroregionu uczestniczą przedstawiciele władz samorządowych i państwowych. Struktura organizacyjna jest typowa dla Euroregionów, najwyższym Organem jest Rada, ze swego składu wyłania Prezydium, pracami Rady i Prezydium kieruje Prezydent Euroregionu - obecnym prezydentem jest Pan Aleksander Bogdanov, z Rosji. Rada obraduje co najmniej dwa razy do roku, Prezydium od 4-6 razy w roku, decyzje podejmowane są na zasadach konsensusu. Funkcja Prezydenta jest pełniona kolejno przez przedstawiciela każdej ze Stron Umowy, rotacja następuje po rocznej kadencji. W Euroregionie działają Grupy Robocze, które powoływane są jako stałe, do rozwiązywania problemów długofalowych, lub tematyczne do rozwiązania doraźnego problemu.

W ramach Euroregionu działają Narodowe Sekretariaty zlokalizowane w: Elblągu (Polska), Bałtijsku (Rosja), Kłajpedzie (Litwa), Ronne (Dania) lub rotacyjnie w Karlskronie, Kalmarze, Växjo (Szwecja). Rada Euroregionu podjęła bardzo ważną decyzję tworząc od 1 lipca 2004 roku Stały Międzynarodowy Sekretariat Euroregionu, który działa w strukturze Sekretariatu polskiego w Elblągu. Stały Międzynarodowy Sekretariat jest finansowany przez każdą ze Stron i jest to pierwsze wspólne finansowe przedsięwzięcie w ramach Euroregionu. Euroregion Bałtyk wiąże bardzo duże nadzieje na podniesienie na wyższy poziom współpracy prze wzmocnienie wewnętrznej sieci współpracy oraz uruchomienia informacji zewnętrznej o pracach i osiągnięciach Euroregionu. Stronę polską w Euroregionie Bałtyk tworzą Wojewodowie i Marszałkowie Pomorza oraz Warmii i Mazur oraz Stowarzyszenie Gmin, do którego należy ok. 39 gmin  z terenu tych województw.  Stowarzyszenie Gmin jest organizacją otwartą dla gmin i powiatów z terenu Pomorza oraz Warmii i Mazur, znaczy to, iż mogą one wstępować do Stowarzyszenia. Stowarzyszenie prowadzi działalność ukierunkowaną na: kompleksową obsługę programów pomocowych, akcje szkoleniowo-instruktażowe, kojarzy partnerów do współpracy transgranicznej, działalność informacyjną w formie Biuletynów, wystawienniczą, organizuje międzynarodowe spotkania i seminaria.

Euroregion Bałtyk zrealizował programy pomocowe w ramach Phare Credo i Phare CBC oraz projekt z programu INTERREG III B - Seagull II.

Dzięki Funduszowi Małych Projektów w ramach programu Phare zdobyliśmy doświadczenie wspierające realizację celów i priorytetów nie tylko polskiej części Euroregionu Bałtyk ale całego obszaru działania Euroregionu. W oparciu o współpracę trangraniczną zrealizowano projekty o charakterze ponadregionalnym i ponadnarodowym. Jako organizacja, która w statucie wymienia między innymi wspieranie działań mających na celu poprawę warunków życia ludzi zamieszkujących obszar przygranicza, ułatwienie wzajemnych kontaktów czy zbliżanie lokalnych społeczności bardzo dobrze wypełniamy priorytet Funduszu, który skierowany jest na działania typu „ludzie dla ludzi”.

W ciągu 10 lat funkcjonowania mamy zrealizowanych ponad 250 projektów z udziałem naszych partnerów z obszaru Euroregionu Bałtyk.

Atutami we współpracy Strony Polskiej w Euroregionie Bałtyk są:

• nadmorskie położenie;
• warunki przyrodnicze umożliwiające rozwój różnych form turystyki;
• aglomeracja Trójmiejska jako przyszła metropolia bałtycka;
• rozwinięta siec ośrodków o znaczeniu ponadregionalnym;
• tranzytowe położenie na styku dwóch europejskich korytarzy transportowych;
• rozwinięty system obszarów chronionych;
• korzystna struktura zatrudnienia z wyższą dominacją w sektorze usług i mniejszą dominacją w rolnictwie;
• rosnący udział sektora prywatnego oraz MŚP;
• korzystne kierunki przekształceń lokalnej gospodarki;
• międzynarodowy port lotniczy i porty morskie;
• dobrze rozwinięta baza noclegowa;
• doświadczenia z międzynarodowej współpracy na szczeblu lokalnym i regionalnym;

Barierami, które ograniczają współpracę są:

• duża dysproporcja w poziomie rozwoju gospodarczego województw tworzących stronę Polską;
• wysokie bezrobocie;
• niska mobilność mieszkańców;
• jednokierunkowy strumień migracyjny ku większym ośrodkom miejskim;
• niski udział branż innowacyjnych w produkcji przemysłowej;

Strona Polska:

Województwo pomorskie i warmińsko-mazurskie zamieszkuje 3.653.300 ludności, największe miasta: Gdańsk, Sopot, Gdynia, Słupsk, Olsztyn, Elbląg, Malbork, Starogard Gdański.

Strona Litewska:

Kłajpeda i Okręg Kłajpedzki: 415.800, największe miasta: Kłajpeda.

Strona Rosyjska:

Obwód Kaliningradzki: 935.000, największe miasta: Kaliningrad, Czerniachowsk, Sovieck.

Strona Szwedzka:

Regiony Blekinge, Kalmar, Kronoberg: 562.440, największe miasta: Karlskrona, Kalmar, Växjo.

Strona Duńska:

Wyspa Bornholm: 44.000, największe miasto Ronne.

Najważniejsze imprezy o charakterze ogólno-regionalnym:

1. Coroczne konkursy plastyczne dla dzieci i młodzieży pt. "Od Morza Jesteśmy". Co roku wpływa ok. 2000 prac m.in. z Polski, Rosji, Litwy.
2. Międzynarodowe obozy ekologiczne dla młodzieży w Piaskach (Zielona Szkoła). Zajęcia prowadzone SA SA języku angielskim, uczestnikami jest młodziez z obszaru ERB.
3. Uczestnictwo w Targach Turystyczne.
4. Liczne imprezy sportowe, m.in. Igrzyska Sportowe Młodzieży Euroregionu Bałtyk.